دیده‌بان ایران با نشر گزارشی در باره‌ی وضعیت مهاجران غیرقانونی در ایران نوشته‌است که مکتب‌های جمهوری اسلامی از کودکان افغانستانی برای شمولیت در مکتب، به صورت غیرقانونی تا یک میلیون تومان پول می‌گیرند.

در گزارش دیده‌بان ایران که روز پنج‌شنبه، اول سرطان، نشر شد، تاکید شده که این پول رسما رشوه است و به همین خاطر مقدار آن مشخص نیست و گاهی تا هزینه‌های میلیونی متغیر است.

دیده‌بان ایران به نقل از یک فعال حقوق کودکان نیز نوشته‌است که بسیاری از کودکان مهاجر که برای ثبت نام به مکتب‌های دولتی می‌روند، با جواب منفی روبه‌رو می‌شوند.

براساس گزارش، این هزینه‌ها زیر نام کمک به مکتب و دیگر هزینه‌های جاری از کودکان گرفته می‌شود، اما مقدار آن برای کودکان مهاجر بسیار بیشتر از دیگر دانش‌آموزان است.

گزارش افزوده که خانواده‌ی دانش‌آموزان مهاجر چندان پیگیر این مساله نیستند و در ضمن، فرایند دقیقی هم برای شکایت تعریف نشده‌است.

براساس گزارش دیده‌بان ایران، در سال ۱۴۰۲-۱۴۰۱ شمار کل دانش‌آموزان مشغول آموزش در مکتب‌های جمهوری اسلامی به ۱۵ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر می‌رسید که از این رقم، ۶۷۰ هزار نفر برابر ۴.۲ درصد از آن‌ها، دانش‌آموزان مهاجر بوده‌اند.

در گزارش هم‌چنان آمده‌است که بخشی از این کودکان مهاجر از گروه‌های اوزبیک اند و خانواده‌های این افراد به راحتی نمی‌توانند به زبان فارسی صحبت کنند.

دیده‌بان ایران در این گزارش افزوده‌است که پس از تسلط طالبان، در برخی مناطق شمار کودکان متقاضی از ظرفیت مکتب‌ها بیش‌تر است.